رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید براینکه
هنوز هیچ دارو و واکسن تایید شدهای در دنیا برای درمان کووید-۱۹ معرفی نشده، گفت:
همه مواردی که در فضای مجازی مطرح میشود، بحث اقتصادی و انتفاع نامناسب و غیراخلاقی است که واقعیت هم ندارند.به گزارش«تابناک»، دکتر محمدرضا شانهساز در نشست خبری آنلاین با اصحاب رسانه، با ارائه توضیحاتی در خصوص وضعیت دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز در کشور برای مقابله با کرونا، در تشریح آخرین وضعیت تولید ماسک در کشور گفت:
قبل از بحران کرونا بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار ماسک سه لایه در کشور تولید میشد که با بروز بحران کرونا این عدد به حدود ۱.۵ میلیون رسید و به دنبال آن با ورود ستاد اجرایی فرمان امام، این ظرفیت به ۲.۸ میلیون ماسک سه لایه رسیده و امیدواریم تا آخر اردیبهشت این ظرفیت به بیش از 5 میلیون برسد.
وی با تاکید بر افزایش 25 درصدی تولید ماسک سه لایه، در تشریح وضعیت تولید ماسکهای فیلتردار از قبیل ماسک N95 گفت: قبل از بحران کرونا روزانه ۵ هزار عدد ماسک فیلتردار تولید میکردیم که در حال حاضر تولیدمان به ۱۷۰ هزار عدد در روز رسیده است. در روزهای ابتدایی بحران برای تامین نیاز واحدهای درمانیمان در این زمینه واردات هم داشتیم. البته با وجود این افزایش ظرفیت تولید، نیاز بسیار بسیار فراتر است اما اکنون دیگر مشکل خاصی در این حوزه در مراکز بهداشتی و درمانی نداریم. این درحالیست که روزها و هفتهها ابتدایی حتی همکاران پزشک و پرستارمان که مستقیما با بیمار در تماس بودند، تجهیزات کافی نداشتند.
رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت افزود: در صنایع هم جاهایی است که این ماسکها را نیاز دارند که از محل واردات به آنها نیز ارائه دادیم، زیرا اولویتمان در تامین ماسک مراکز درمانی که بیماران را به صورت رایگان درمان میکنند، ارائه ماسکهای تولید داخل که قیمت پایینتری دارند، به آنهاست. البته سعی میکنیم عمدتا ماسک مورد نیاز صنایع و جاهای دیگر را از محل واردات تامین کنیم که ممکن است قیمتهای آن کمی بالاتر از قیمت مصوب تولید داخلی باشد.
وی با تاکید بر اینکه افزایش تولید ماسک های فیلتر دار به 200 هزار در روز در دستور کار قرار دارد، گفت: لباس ایزوله هم داستان دیگری داشت که در حال حاضر در این زمینه هم افتخار ملی در کشور ایجاد شد. به این صورت که با چندین مرحله ارتقا، به تولید پارچه مورد نیاز برای این لباس ها دست یافتیم و امروز قادریم روزانه ۱۰۰ هزار متر پارچه را تولید کنیم و با این دستاورد، روزانه ۴۰ هزار دست لباس مورد استفاده کادر درمان تولید میکنیم که این تولیدات به مراتب بهتر از محصولاتی است که در کشورهای دیگر تولید میشود و از نظر قیمت هم یک چهارم تمام میشود.
شانه ساز در ادامه گفت: در حال حاضر تولیدمان از مصرف در این حوزه فراتر رفته و موجب شده بحث صادرات هم مطرح شود اما ما مخالفیم چراکه به دنبال دپوی ۳ میلیون دست لباس برای کادر درمان در کشورمان هستیم. البته بحث صادرات بیشتر در حوزه مواد ضدعفونی کننده مطرح شده که در آن زمینه هم دنبال دپوی مناسب و خوب در کشور هستیم. الان در نقطهای هستیم که در زمینه لباسها قرارداد دوخت و تولید ۶۰۰ هزار دست لباس را بستیم و توانستهایم بحث رونق و جهش تولید را به منصه ظهور برسانیم.
وی با تاکید بر استحصال روزانه بیش از ۴۰۰ هزار لیتر الکل در کشور، گفت: در زمینه تولید الکل و ژلهای ضدعفونیکننده، ظرفیت تولید ما بسیار محدود بود و حدود ۱۸۰ هزار لیتر در روز تولید میکردیم، اما امروز تولیدمان در این حوزه به روزانه بیش از ۴۰۰ هزار لیتر الکل و ژلهای ضدعفونی کننده رسیدهایم و در این زمینه هیچ کمبودی نداریم، بلکه بسیاری از صنایع ما اعلام کردند که محصولات در انبارشان دپو شده است و انتظار مجوز صادرات دارند که تا این لحظه موافقت نکردیم.
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره برخی محدودیتها برای مراکز خصوصی در اختصاص اقلام حفاظتی، گفت: اولویت تحویل ماسک N۹۵ و لباسهای ایزوله با بیمارستانهایی است که بیماران کرونایی را پذیرش میکنند. این موضوع خیلی جنبه خصوصی یا دولتی یا دانشگاهی ندارد، بلکه بحث این است که بیمارانی که در ارتباط مستقیم با بیماران کرونایی قرار میگیرند در اولویت هستند. از این بابت اداره کل تجهیزات پزشکی، متناسب با ظرفیت تولید، مراکز مختلف را اولویت بندی کردهاند و اولویت توزیع با مناطق و استانهایی است که ریسک بیماری بیشتر دارند.
وی افزود: البته هفته گذشته جلسهای را برگزار و احساس کردیم که باید در نحوه توزیع بازنگری کنیم. بر این اساس اطلاعاتی را از معاونتهای درمان و پرستاری وزارت بهداشت گرفتیم و طی این هفته اعداد و ارقام و سهمهای جدید اعلام میشود و بر این اساس مراکز درمانی و ارگانهایی که در پروسه درمان بیماران کرونایی کمک میکنند، میتوانند در این بازنگری جدید سهمهایشان را ببینند.
شانهساز در ادامه گفت: در حالی که بسیاری از کشورها سرگرم تحریم ما بودند و فکر میکردند میتوانند برایمان مشکل ایجاد کنند، اما شاهدند که امروز ما با تکیه بر مردم و تولیدکننده خودمان نیازها را برطرف کردیم. تقریبا هر روز با همکارنمان در وزارت صمت، سازمان تعزیرات حکومتی و... جلسات متعددی داشتیم و پروسه صدور مجوزها، کنترل و فرآیندهایی که چند ماه طول میکشید هم در زمینه تولید و هم واردات ظرف ۲۴ ساعت صادر کردیم و به دانشگاهها برای صدور مجوز تفویض اختیار کردیم. ما با تکیه بر مردم و تولیدکنندگان کشور توانستیم بسیاری از نیازهای کشور را برطرف کنیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره داروی «فاویپیراویر» گفت: این دارو وقتی به ایران آمد که هنوز اثربخشی آن در مورد بیماری کووید ۱۹ ثابت نشده بود. مصرف این دارو فقط برای مبتلایان به ویروس کرونا نیست و برای موارد دیگر مثل آنفلوآنزا هم کاربرد دارد و اکنون در کشور تولید میشود. البته در فضای مجازی در زمینه این دارو شتاب زدگی و باور غلطی در مصرف کنندگان ایجاد کرد. کمیته علمی مستقر در وزارت بهداشت به هیچ عنوان اظهارات مطرح شده در فضای مجازی را تایید نمیکند و در تامین و تولید این دارو مشکلی وجود ندارد.
رئیس سازمان غذا و دارو درباره ادعای گم شدن مقداری از فاویپیراویرهای اهدا شده به کشورمان گفت: اینکه خبر چگونه اطلاع رسانی میشود میتواند در قضاوت افکار عمومی تاثیرگذار باشد. اولین محموله فاویپیراویر ۲۰ هزار عدد بود که ۱۵ هزار عدد ابتدا در اختیار ما قرار گرفت و در مرحله دوم پنج هزار عدد با فاصله وارد شد. البته این فاصله زمانی تعابیر مختلفی پیدا کرد. اینکه بخواهیم فاصله زمانی را به این نسبت بدهیم که ۵ هزار دارو برای افراد خاصی جداسازی شده هم تایید نمیشود.
وی افزود: این دارو در دو مرحله دریافت شده، اما همه این ۲۰ هزار عدد دارو در فرآیند مطالعات بالینی وارد شد. این تعداد، چون برای انجام مطالعه کم بود، با زمانی مواجه شدیم که کارخانه داخلی هم این دارو را توانست تولید کند و در ادامه از داروی تولیدی داخل استفاده کردیم. همه ۲۰ هزار داروی وارد شده فاویپیراویر در کارآزماییهای بالینی قرار گرفته و اکنون هم نمونه تولید داخل در اختیار مراکزی قرار گرفته که این کارآزمایی بالینی را انجام میدهند.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: این داروها در همه بیمارستانها قابل توزیع نیست و فقط در اختیار بیمارستانهایی قرار گرفته که در زمینه انجام مطالعه بالینی مربوطه همکار هستند. فعلا نمیتوانیم درباره اثربخشی این دارو اظهار نظر کنیم. زیرا همه موارد باید جمع بندی شود. آنچه در فضای مجازی در زمینه اثربخشی این دارو پخش شده را به هیچ عنوان تایید نمیکنیم. در هیچ کشوری هنوز اثربخشی این دارو برای درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا مورد تایید قرار نگرفته است.
وی در پاسخ به سوالی درباره وجود داروی فاویپیراویر در ناصرخسرو گفت: وقتی نیاز کاذب در بازار ایجاد میشود، بسیاری از داروهای تقلبی و بدون اصالت هم در بازاری مثل ناصرخسرو عرضه میشود. گزارشهای زیادی در این زمینه داریم و از این بابت متاسفیم که داروی تایید نشده اولا تجویز میشود و بعد به خاطر ایجاد نیاز کاذب و باور غلط، دارو را با قیمت بسیار بالا میفروشند و فکر میکنند این دارو معجزه میکند. در حالیکه ممکن است داروی عرضه شده اصل نباشد.
معاون وزیر بهداشت در ادامه گفت: هنوز هیچ دارو و واکسن تایید شدهای در دنیا برای درمان این بیماری معرفی نشده است و موارد مطرح شده در فضای مجازی مباحث اقتصادی و انتفاع غیراخلاقی است. هنوز هیچ درمان دارویی شناخته شده برای کرونا نداریم که بخواهیم به آن وابسته باشیم و همه داروهایی که بتوانند در زمینه بهبود کرونا استفاده شود، در داخل تولید میکنیم و وارداتی نداریم. اساسا آنچه اکنون وارد میکنیم سفارش های بهمن و اسفند سال گذشته است و وارداتی نداریم.
وی افزود: البته پیشنهادهای زیادی برای کاربرد داروهای کرونا دریافت کردهایم. اینکه چقدر این ادعاها صحیح است به قضاوت علمی بی طرف نیاز دارد که خودش فرآیند بسیار پیچیدهای محسوب میشود که بتوانیم یک دارو را هم از نظر ایمنی و هم از نظر اثربخشی و هم از نظر اقتصادی تایید کنیم. تاکنون بیش از هزار ایده دریافت شده که در کمیته علمی مورد بررسی قرار گرفته است.
معاون وزیر بهداشت گفت: وظیفه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو این است که موارد را بررسی کرده و ایمنی و اثربخشی را تایید کند. بخشهای دیگری مثل معاونت علمی ریاست جمهوری میتوانند ایدههای مختلف را پذیرش کنند و وقتی به مرحله تولید محصول رسید به سازمان غذا و دارو معرفی شود. چند شرکت داخلی اعلام کرده اند که آمادگی تولید بخشی از مواد اولیه این داروها را دارند.
شانه ساز در پاسخ به سوالی درباره احتمال افزایش قیمت دارو گفت: در چند سال اخیر افزایش قیمت دارو خیلی پایینتر از تورم بوده و امسال هم برنامه داریم که تا حد امکان افزایش قیمت نداشته باشیم، مگر اینکه نهادههای تولید یا افزایش قیمت ارز تاثیر بگذارد. افزایش قیمت را تا جایی میپذیریم که بنگاههای اقتصادی ضرر نکنند.
وی افزود: سال ۹۷ رقمی حدود ۳.۷ میلیارد دلار برای دارو و تجهیزات پزشکی با نسبت حدود ۶۰ به ۴۰ ارز مصرف شد و در سال ۹۸ با برنامه ریزی و ورود وزیر بهداشت این عدد به حدود ۳ میلیارد دلار تقلیل پیدا کرد. یکی از دلایل موضوع، جدی گرفتن تولید داخل بود. در سال ۹۸ حدود ۶۰ درصد ارز دریافتی به واردات مواد اولیه برای تولید داخل تخصیص پیدا کرد. این باعث شد هم دسترسی ما به دارو بیشتر شود و هم قیمت تمام شده دارو به صورت میانگین کمتر شود. برنامه امسال ما این است که این کاهش را به ۲.۵ میلیارد دلار برسانیم.
معاون وزیر بهداشت در ادامه گفت: با اتکا به تولید داخل و توجه به تولید مواد اولیه در داخل کشور میتوانیم با این ۲.۵ میلیارد دلار، هم دارو و هم تجهیزات پزشکی مورد نیاز را تامین کنیم. اگر تولید داخل جدی گرفته شود و اقلام وارداتی حذف شده و مصرف کنندگان هم به ما کمک کنند، میتوانیم با استفاده از منابع داخلی، هم دسترسی دارو را افزایش بدهیم و هم قیمت دارو را برای مصرف کننده داخلی کم کنیم.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص داروی رم دسیویر (داروی ابولا) گفت: داروی رم دسیویر یکی از کاندیداهایی است که احتمال داده میشود در زمینه درمان بیماران کرونایی میتواند موثر باشد. تعدادی از این دارو وارد شده و در مرحله کارآزمایی بالینی است و یک شرکت تولیدکننده داخلی هم برای تولید آن ظرف یکی دو ماه اعلام آمادگی کرده است. به هر حال منتظر هستیم تا اثربخشی و ایمنی این دارو در مطالعات بالینی اثبات شود.
شانه ساز در پاسخ به سوالی درباره تامین داروی سایر بیماران اظهار کرد: باید در این شرایط هم دقت نظر کافی برای تامین داروی سایر بیماریها را انجام بدهیم و همین اتفاق هم افتاده است. سرجمع ارزی که برای تامین اقلام مورد استفاده قرار میگیرد هم تلاش شده که تداخلی نداشته باشد و نیاز بیماران به دارو با وقفه مواجه نشود. کمبودی در حوزه داروهای مختلف از جمله داروهای قلبی و عروقی در حال حاضر وجود ندارد.
وی افزود: در زمینه انسولین هم کمبودی وجود ندارد. در حال حاضر در انبارها نیز موجود است و به مصرف کنندگان نیز میگوییم که نگرانی نداشته باشند. اگر به موضوع کرونا برخورد نکرده بودیم، مراسم افتتاح خط تولید یک نوع از انسولینهای داخلی هم برگزار میشد. انسولین جزو قلم اول یا دومی است که ارز کشور با خود اختصاص میدهد.
رئیس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی درباره دستگاه ویروس یاب راداری گفت: درباره تجهیزاتی که مطرح شده، اطلاعات و مدارکی به ما ارائه شده است. اما ما باید بررسی کرده و در نهایت با توجه به مستندات و نتایج آزمایشگاهی و مطالعات بالینی، اگر موراد مورد تایید قرار گرفت، در این زمینه مجوزها را صادر میکنیم. به هرحال فعلا در مرحله بررسی هستیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره واردات کیتهای تشخیصی و تجارت پرسود در این زمینه، گفت: بحث روی کیتها، یک بعد اقتصادی و یک بعد سلامتی دارد. در بعد اقتصادی در حوزه کرونا، بیزینس بزرگی برای محصولات شکل گرفته که بخش مهمی از آنها در زمینه کیتها است که هم از بعد قیمت و هم از بعد دقت عمل مطرح هستند. سیاست ما حمایت از تولید داخلی است. به محض اینکه تولیدکننده داخلی توانست خودش را از نظر دقت عمل و کیفیت اثبات کند، بلافاصله برنامه کیتهایمان را بر روی تولید داخلی قرار میدهیم.
شانهساز افزود: به هر حال ممکن است که واردات از نظر اقتصادی شیرینتر و کمزحمتتر باشد، اما ما در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی و... به محض اینکه تولیدکننده داخلی خودش را اثبات کند، برنامه تامینمان بر روی کیتهای تولید داخلی قرار میگیرد. در زمینه کیتهای رپید هم که هنوز دقت عمل لازم برای پاسخگویی به تستها را ندارند. پیشنهاداتی برای تولید این تستها را هم داشتیم، اما منتظر اعلام نظر کمیته فنی هستیم و اگر تایید شد، واردات را کنار گذاشته و عمده نیازهایمان را از تولید داخلی تامین میکنیم. ما هم از منابع اروپایی و هم از منابع چینی کیت داشتیم، اما اکنون اروپا هم از چین کیتها را تامین میکند و به شدت اظهار نیاز کرده است. البته خوشبختانه به تدریج تولید داخلی، ما را از واردات هر نوع چینی بینیاز میکند.
وی درباره تاثیر تحریمها در واردات دارو، گفت: وقتی امکان خرید و فروش از واردکننده گرفته شود، کشور از تامین اقلام محروم میشود. در زمینه تحریمها، نگاه مزورانه وجود دارد که گفته میشود اقلام سلامت محور تحریم نیست، اما وقتی نمیتوانیم پول را پرداخت کنیم، هیچ تولیدکننده خارجی جنس را در اختیار نمیگذارد. کسانی که با شرکتهای ایرانی کار میکنند هم مورد بازخواست مراکز تزریق کننده تفکر تحریم قرار میگیرند. شرکتها میگویند از بعد اخلاقی و اقتصادی به بازار ایران علاقه دارند، اما اگر با ایران کار کنند، مورد بازخواست و تحریم قرار میگیرند و نمیتوانند با بازار اروپایی و آمریکایی کار کنند. هر تاجری هم ترجیح میدهد بازار بزرگ و کم ریسک را از دست ندهد.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: هر روز حلقه تحریمها تنگتر میشود و شرکتهایی که با ایران کار میکنند و همه اسناد نشان میدهد که چیزی جز دارو و تجهیزات وارد نکردهاند هم مورد بازخواست قرار میگیرند. حتی برای خرید ماشین آلاتی که در زمینه تولید دارو به کار میرود هم مجبور هستند با زحمت و مشقت، تحریمها را دور بزنند تا دستگاهها و ماشین آلات مورد استفاده برای تولید دارو و واکسن را بیاورند و نصب کنند.
وی در پاسخ به ادعای مصونیت گروه خونی O نسبت به کرونا، گفت: ادعاها و صحبتها زیاد است و ترجیح میدهم که متخصصین خون بیشتر در این زمینه اظهارنظر کنند. این موضوعات در فضای مجازی کاربرد دارد و پاسخ به آن نیازمند دیتا، اطلاعات و بررسیهای وسیعی است و قطعا آنچه در فضای مجازی مطرح میشود نمیتواند یک اظهارنظر نهایی باشد، بلکه نیازمند یکی کار پژوهشی است.